Gỡ điểm nghẽn đầu tư công

Xác định, vốn đầu tư công như “mạch máu” nuôi cơ thể. Nguồn vốn giải ngân nhanh, đúng tiến độ, an toàn, sẽ góp phần thúc đẩy kinh tế - xã hội địa phương phát triển. Do vậy, ngay từ đầu năm UBND tỉnh đã tập trung chỉ đạo quyết liệt, sát sao và thường xuyên đôn đốc các sở, ban, ngành tỉnh; UBND các huyện, thị xã, thành phố, các chủ đầu tư triển khai thực hiện đồng bộ giải pháp nâng cao chất lượng, tiến độ và giải ngân thanh toán. Ước đến 31/3/2023 đã giải ngân thanh toán 1.207.352/4.624.531 triệu đồng (đạt 26,11%) kế hoạch vốn Thủ tướng giao.

Đánh giá cho thấy, tỷ lệ giải ngân 3 tháng đầu năm 2023 như vậy là chưa đạt kỳ vọng đề ra. Không riêng quý I/2023 mà năm 2022, việc giải ngân vốn đầu tư công cũng không đạt kế hoạch. Tỷ lệ giải ngân chung toàn tỉnh chỉ đạt 79,9% kế hoạch Thủ tưởng Chính phủ giao, thấp hơn bình quân chung cả nước (đã bao gồm vốn 3 chương trình mục tiêu quốc gia).

Việc giải ngân chậm có cả nguyên nhân chủ quan và khách quan, nhưng nguyên nhân chủ quan vẫn là chủ yếu. Nhất là các tồn tại, hạn chế trong công tác quản lý, điều hành, tổ chức thực hiện... Vai trò, trách nhiệm người đứng đầu tại một số cơ quan và địa phương thiếu quan tâm, quyết liệt, chưa sâu sát trong thực hiện nhiệm vụ...

Giải ngân vốn đầu tư công nhanh sẽ góp phần thúc đẩy GRDP của tỉnh tăng trưởng cao (đạt trên 10%). Năm 2023 cũng là năm bản lề thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2020 - 2025, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021 - 2025, nên việc đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, thực hiện Chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội và 3 chương trình mục tiêu quốc gia là một trong những nhiệm vụ, giải pháp rất quan trọng, cần ưu tiên tập trung chỉ đạo, tổ chức thực hiện một cách quyết liệt, bài bản, khoa học.

Để phấn đấu giải ngân vốn đầu tư công năm 2023 đạt trên 95% theo tinh thần chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, của tỉnh... Cụ thể, đến hết quý II đạt tối thiểu 50%, đến hết quý III đạt trên 70%; hết quý IV đạt trên 90% và đến hết ngày 31/01/2024 giải ngân trên 95% kế hoạch vốn năm 2023, thì lãnh đạo các sở, ngành, chủ tịch UBND các huyện, thị, Giám đốc các Ban Quản lý dự án cấp tỉnh và các chủ đầu tư... cần bám sát chủ trương, đường lối của Đảng, nhà nước, nâng cao nhận thức, vai trò của đầu tư công đối với phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương, gắn trách nhiệm người đứng đầu cơ quan, đơn vị; xác định việc thực hiện giải ngân vốn đầu tư công là một trong những nhiệm vụ chính trị quan trọng nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Cùng với đó, phân công, giao nhiệm vụ lãnh đạo các cấp chịu trách nhiệm theo dõi tiến độ thực hiện cho từng chương trình, dự án cụ thể, nhất là dự án trọng điểm có tính chất kết nối, tác động liên vùng, liên huyện. Thực hiện cơ chế phân công, phân cấp rõ ràng, phối hợp chặt chẽ, thường xuyên, hiệu quả; đề cao trách nhiệm giữa các cơ quan trong thực hiện kế hoạch đầu tư công.

Chú trọng kiểm tra, rà soát từng dự án cụ thể; kiểm soát chặt chẽ các dự án đảm bảo theo đúng quy hoạch, mục tiêu, quy mô đã được duyệt, bảo đảm hiệu quả đầu tư. Nâng cao chất lượng lựa chọn đơn vị tư vấn, nhà thầu trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư, thực hiện dự án. Thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, xử lý những vướng mắc để kịp thời đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét tháo gỡ.

Để “nghẽn” vốn đầu tư công như thời gian qua, nguyên nhân chính vẫn từ con người. Do vậy, việc đánh giá năng lực chuyên môn, kết quả hoàn thành nhiệm vụ của người đứng đầu và tập thể, cá nhân các sở, ngành, huyện thị, các ban quản lý dự án... là rất quan trọng. Cho nên cần thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Quyết định 1513/QĐ - TTg và Quyết định số 41-QĐ/TW của Ban Chấp hành Trung ương về xem xét, đánh giá, xếp loại năng lực cán bộ dịp tổng kết cuối năm. Càng nương tay, xuê xoa trong vấn đề xét thi đua, không quy rõ trách nhiệm, xử lý không nghiêm cán bộ yếu năng lực, đùn đẩy trách nhiệm, sợ trách nhiệm, thì “bài toán chậm giải ngân vốn đầu tư công rất khó tìm đáp án”.